Neuroatypowość – czego dotyczy i jak wpływa na życie?

NEUROATYPOWOŚĆ

Czego dotyczy neuroatypowość?

Neuroatypowość to stan, w którym dana osoba różni się pod względem funkcjonowania poznawczego, emocjonalnego oraz w komunikacyjnego od ogółu populacji. Może przejawiać się w sposobie uczenia się, przetwarzania informacji, postrzegania rzeczywistości i interakcji z innymi. Neuroatypowe osoby mogą doświadczać różnych sposobów myślenia, odczuwania i reagowania na bodźce. 

Inaczej mówiąc, neuroatypowość odnosi się do osób, których funkcjonowanie neurologiczne różni się od przyjętej normy (jest neuroatypowe), np. osób ze spektrum autyzmu, ADHD, dysleksją, zespołem Tourette'a itp. 

Czy neutoatypowość się leczy?

Neuroatypowość nie jest chorobą, jest naturalną różnorodnością sposobu, w jaki mózg funkcjonuje i przetwarza świat, stąd neuroróżnorodności się nie leczy. Ważne jest, aby ludzie byli bardziej świadomi i akceptujący wobec osób neuroatypowych, żeby mogły one pełniej uczestniczyć w życiu społeczeństwa i korzystać z równych szans, bowiem - choć neuroatypowość wpływa na codzienne życie - nie oznacza wykluczenia ani niemożności osiągania sukcesów czy realizowania pasji. 

Czy neuroatypowość to dzisiejszy "wynalazek"?

Neuroatypowość istniała od zawsze! - choć dawniej była nierozumiana. Na osoby neuroatypowe mówiło się: dziwak, leń - zdolny, ale leniwy, niewychowany, niezdara itp.

Dopiero w latach 90. dzięki Judy Singer neuroatypowość zaczęła być postrzegana jako naturalna różnorodność ludzkiego umysłu. Singer wprowadziła pojęcie neurodiversity, co wskazywało na potrzebę akceptacji i dostosowania środowiska zamiast „leczenia”.

Dziś coraz lepiej rozumiemy potrzeby osób neuroatypowych, dążąc do większej integracji i wyrównywania ich szans. 

Jakie są formy neuroatypowości?

Do najczęściej spotykanych form neuroatypowości należą:

• Autyzm/ spektrum autyzmu/ ASD:

  odmienny od typowego sposób rozwoju człowieka, objawiający się różnicami w komunikacji, nawiązywaniu relacji, wyrażaniu emocji i schematach zachowań. Każda osoba ze spektrum autyzmu jest indywidualnością, a wymienione cechy mogą występować w różnych natężeniach.

  
  

• ADHD:

  zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi; przejawia się trudnościami z koncentracją, impulsywnością i nadmierną aktywnością.

  
  

• Dyspraksja:

  objawia się trudnościami w koordynacji ruchowej, zarówno dużej, jak i małej motoryki, co może prowadzić do niezdarności i problemów z wykonywaniem codziennych czynności, takich jak ubieranie się, pisanie czy uprawianie sportu; często nazywana jest "syndromem niezdarnego dziecka".

• Dysleksja:

  specyficzne trudności w nauce czytania, które nie wynikają z problemów ze wzrokiem, słuchem czy niewystarczającą edukacją.

  
  

• Dysgrafia:

  specyficzne trudności dotyczące umiejętności pisania i koordynacji ruchowej dłoni.

  
  

• Dyskalkulia

  Specyficzne trudności w rozumieniu i przetwarzaniu liczb oraz wykonywaniu operacji matematycznych.

• Zespół Tourette'a:

  dokładnie zespół Gillesa de la Tourette’a, nazywany także „chorobą tików”; tiki mogą przybierać postać mimowolnych (niezależych od woli osoby) ruchów, powtarzania słów, często obscenicznych (przeklinanie), mrugania powiekami, pociągania nosem lub chrząkania.

Co zrobić, gdy moje dziecko jest neuroróżnorodne?

Mając na celu polepszenie komfortu życia osób neuroatypowych, organizuje się różnorodną pomoc, np. specjalistyczne zajęcia dostępne w placówkach edukacyjnych, w poradniach psychologiczno-pedagogicznych czy w prywatnych gabinetach, tj. Mowa to Skarb.

Jeżeli Twoje dziecko obdarzone jest neuroróżnorodnością, powinno korzystać z takich form pomocy. Dzięki temu zostanie lepiej przystosowane do życia, odkryje i rozwinie swoje zdolności oraz pasje i będzie szczęśliwsze.

Kochać to znaczy dawać to, co najlepsze.